Voor zwemwater is hoofdstuk 15 Regels met betrekking tot zwemmen en baden in badwaterbassins van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) van toepassing. De volledige tekst vindt u op de website van het Informatiepunt leefomgeving (IPLO). Deze regels gaan gelden voor iedereen die buiten de privésfeer gelegenheid biedt om te zwemmen en baden in een waterbassin. Dit heeft gevolgen voor u als houder of exploitant van een zwembad. 

Heeft u een zwembad?

Heeft u een zwembad, voert u dan de volgende acties en maatregelen uit:

  • Zorg dat u het risico op nadelige gevolgen voor de veiligheid en gezondheid van de gebruikers van uw badwaterbassins, de ruimten die met blote voeten worden betreden en de bijbehorende voorzieningen beheerst.
  • Voer uw dagelijkse metingen van de parameters vrij- en gebonden chloor, zuurgraad pH en doorzicht om te beginnen binnen een half uur voor openstelling van het bassin uit en ten minste een keer tijdens de tweede helft van de openstelling van het bassin. Bij een langere openstelling vanaf de ochtend gedurende de middag en de avond zal vaker verspreid over de dag moeten worden gemeten. Leg de resultaten van alle metingen vast in uw logboek.
  • Kijk naar de resultaten van uw eigen dagelijkse metingen en de maandrapporten van het laboratorium met het oog op de aangescherpte parameters en de nieuwe parameters. U kunt dan direct maatregelen nemen als parameters niet voldoen aan de normen.
  • Instrueer uw medewerkers duidelijk welke maatregelen genomen moeten worden wanneer tijdens de dagelijkse metingen of de periodieke laboratoriummetingen niet voldaan is aan de kwaliteitseisen van het zwemwater. Als binnen een half uur na constateren van een onvoldoende score niet aantoonbaar door herbemonstering aan de vereiste kwaliteit kan worden voldaan is sluiting van het betreffende bassin de verplichte maatregel.
  • Informeer de RUD Utrecht direct bij het overschrijden van de kwaliteitseis voor legionella in het bassinwater. Sluit ook dan direct het risicopunt voor legionellabesmetting in het betreffende bassin af.
  • Zorg ervoor dat uw laboratorium uiterlijk de vijftiende dag van elke maand de resultaten van de metingen van de voorafgaande maand aan de RUD Utrecht verstrekt.

Kwaliteit zwemwater

In het Bal hoofdstuk 15 zijn parameters en normen voor zwemwater opgenomen die in overeenstemming zijn met moderne kwaliteitseisen en inzichten. Er zijn ten opzichte van de oude wetgeving parameters verdwenen, nieuwe bijgekomen, sommige normen zijn aangescherpt en de toets-criteria zijn aangepast. Voor de normen van de nieuwe parameters geldt een overgangstermijn van 1 jaar. U moet dus op 1 januari 2025 aan deze normen voldoen. Voor de parameters die al voor 1 januari 2024 onderzocht werden, geldt geen overgangstermijn. Meer informatie hierover vindt u in de bijlage onderaan deze pagina. 

Maatregelen nemen of verplicht sluiten van een badwaterbassin
Alle parameters zijn ingedeeld in de klassen I, II of III. Bij een normoverschrijding op een parameter na eigen dagelijkse meting of periodiek laboratoriummeting, en afhankelijk van de klasse van de parameter, bent u verplicht om het badwaterbassin te sluiten als de meting de eerste (I), tweede (II) of derde (III) keer achtereen niet voldoet aan de kwaliteitseis. Het badwaterbassin mag u weer openen als uit eenzelfde nieuwe meting blijkt dat de parameter weer voldoet.

Van middelvoorschriften naar doelvoorschriften

Een belangrijke verandering van de regelgeving is de overgang van middelvoorschriften naar doelvoorschriften. In plaats van voorschriften die tot in detail bepalen waar u aan moeten voldoen en welke middelen of methoden u moet gebruiken, zijn kwaliteitsdoelen gesteld om verdrinking te voorkomen, de gezondheid van zwemmers te beschermen en letsel van de gebruikers van een badwaterbassin te voorkomen. U als houder of exploitant kiest dus hoe dat met uw badwaterbassin(s) het beste kunt doen. 

Risicoanalyse en beheersplan
U als houder of exploitant krijgt dus niet meer precies voorgeschreven wát te doen. U moet zelf bepalen en vastleggen hoe u de waterkwaliteitsdoelen haalt en veiligheid voor zwemmers waarborgt. Om invulling te geven aan deze zorgplicht en als onderdeel van een goede onderbouwing om gestelde kwaliteitsdoelen te halen, is het verplicht om voor elk badwaterbassin een risicoanalyse op te stellen. Op basis van deze risicoanalyse moet een beheersplan opgesteld worden. De nota van toelichtingen op het Bal, hoofdstuk 15 geeft aanwijzingen welke onderwerpen mee te nemen in de analyse. Deze staan in de bijlage genoemd en zijn niet limitatief en verplicht, maar geven wel richting.  De plannen kunt u zelf opstellen, maar er kan ook externe expertise ingeschakeld worden. Voor badwaterbassins die voor 1 januari 2024 in gebruik genomen zijn, geldt een overgangstermijn: de plannen moeten op 1 januari 2026 klaar zijn. Voor badwaterbassins die na 1 januari 2024 in gebruik worden genomen, moet direct een beheersplan klaar zijn en worden uitgevoerd. 

Ongewoon voorval
Onderdeel van het beheersplan is de verplichting dat u de RUD direct informeert over een ongewoon voorval in- of rond een badwaterbassin. Een ongewoon voorval is een gebeurtenis die afwijkt van het normale verloop van een activiteit, zoals een (grotere) storing, ongeluk of calamiteit met bijvoorbeeld een (bijna) verdrinking of oplopen van ernstig letsel. U kunt telefonisch of per e-mail contact opnemen met onze toezichthouders: zwemwater@rudutrecht.nl of 030 702 33 33. 

Meer informatie

  • Het opstellen van een risicoanalyse sluit aan bij het uitgangspunt meer vrijheid én verantwoordelijkheid te leggen bij degene die gelegenheid biedt tot zwemmen of baden in een badwaterbassin. Het opstellen van een beheersplan geeft degene die deze activiteit verricht de ruimte om te kiezen voor maatregelen waarmee aan de kwaliteitsdoelen wordt voldaan.

    De houder of exploitant analyseert en beschrijft de risico’s voor zwemmers of baders bij het gebruik van zijn badwaterbassin(s). Vervolgens omschrijft hij of zij in het beheersplan de maatregelen die genomen moeten worden om de benoemde risico’s te beheersen. Schematische overzichten van de technische installaties en een plattegrond van de accommodatie zijn onderdeel van het plan. Bij dit proces wordt in ieder geval ingegaan de onderstaande aspecten:

    • het voorkomen van verdrinking met o.a. aandacht voor het aantal, de leeftijd en de zwemvaardigheid van de gebruikers, de aard van de zwemactiviteit, de bodemhelling, waterdiepte en diepe aanduiding van het badwaterbassin, zuigende werking of beknelling aan roosters onder water, speelse elementen en attributen in het bassin, het kwalitatief en kwantitatief toezicht door badmeesters en hoe het personeel periodiek wordt getraind op de diverse taken en verantwoordelijkheden.
    • het voorkomen of beperken van gezondheidsschade voor zwemmers als gevolg van de kwaliteit van het bassinwater en de kwaliteit van de binnenlucht met o.a. aandacht voor de waterbehandeling en technische maatregelen die getroffen worden om te voldoen aan de kwaliteitseisen, de locatie in het bassin en de momenten waarop de eigen meting van de parameters voor de waterkwaliteit plaatsvindt, de wijze van het dagelijks en maandelijks analyseren van de parameters en deze toetsen aan de kwaliteitseisen, de uit te voeren maatregelen bij afwijkingen van de kwaliteitseisen en het registreren van incidenten, resultaten en maatregelen in een logboek.
    • het voorkomen of beperken van letsel in en om het badwaterbassin met o.a. aandacht voor gebruikte materialen als tegels, gootroosters en wandafwerking in en om het badwaterbassin, procedures bij attracties als glijbanen en springvoorzieningen, gebruik van bewegwijzering en pictogrammen, de aanwezigheid van EHBO-voorzieningen en de vereiste vaardigheid bij medewerkers voor het verlenen van hulp bij ongelukken.
    • het voorkomen of beperken van incidenten met o.a. aandacht voor en bekend maken van huis- en gedragsregels, hoe wordt gehandeld tijdens en na afloop van een incident, hoe medewerkers daarop worden getraind, het logboek met registratie van incidenten en maatregelen die worden getroffen om herhaling te voorkomen.

     

  • De nieuwe zwemwaterregels voor de activiteit 'Gelegenheid bieden tot zwemmen en baden' gelden voor vier verschillende soorten badwaterbassins in openbare en semi-openbare gelegenheden. Een badwaterbassin is een waterkerende constructie voor het vasthouden van water bedoeld voor het zwemmen of baden. De verschillende badwaterbassins zijn:

    Badwaterbassins waarin het water wordt gedesinfecteerd

    Het gaat bij deze activiteit nadrukkelijk om het desinfecteren van het bassinwater met bijvoorbeeld chloor, ozon, of UV. Bij een behandeling met desinfectiemiddelen wordt in een groot deel van de gevallen gebruik gemaakt van een chloorproduct als desinfectiemiddel. Derhalve is bij de kwaliteitseisen in deze paragraaf een minimumwaarde opgenomen voor vrij chloor. Als degene die gelegenheid biedt tot zwemmen of baden met andere desinfectiemiddelen dan chloorproducten het water wil behandelen, kan diegene niet aan deze regel voldoen. In dat geval zal maatwerk moeten worden aangevraagd.

    Zwemvijvers

    Dit zijn badwaterbassins in de openlucht waarbij voor de waterbehandeling hoofdzakelijk gebruik wordt gemaakt van een biologische zuiveringsmethode. Er worden geen chemische desinfectiemiddelen toegevoegd. In een zwemvijver worden de omstandigheden van natuurlijk water nagebootst. Omdat het badwaterbassin een waterkerende constructie is staat het water daarin anders dan bij natuurlijk water niet in contact met de onderliggende bodem en het grondwater. Ook mag het badwaterbassin niet vanuit oppervlaktewater worden aangevuld, en dus ook niet met oppervlaktewater in contact staan. Bij het biologisch zuiveren van het water wordt in een groot deel van de gevallen gebruik gemaakt van een helofytenfilter, dat is een veld van planten waarmee water wordt gefilterd. Derhalve is bij de kwaliteitseisen in deze paragraaf een verplichting tot het gebruik van een helofytenfilter opgenomen. Als degene die gelegenheid biedt tot zwemmen of baden voor de waterbehandeling gebruik wil maken van een andere biologische zuiveringsmethode dan een helofytenfilter, kan diegene niet aan deze regel voldoen. In dat geval zal maatwerk moeten worden aangevraagd.

    Badwaterbassins voor eenmalig gebruik van water

    Het water in het bassin wordt slechts door één persoon gebruikt. Na iedere afzonderlijke gebruiker worden het bassin geleegd, vergelijkbaar met een eenpersoons badkuip. Het is een bassin waarin het water niet wordt gedesinfecteerd. Een badwaterbassin voor eenmalig gebruik moet worden gevuld en aangevuld met water van drinkwaterkwaliteit. Aan dit water kunnen in het proces mineralen, kruiden of zouten worden toegevoegd. Het badwaterbassin voor eenmalig gebruik moet dagelijks worden gedesinfecteerd, voor zover het badwaterbassin in gebruik is. Daarnaast moet het badwaterbassin worden nagespoeld met water van drinkwaterkwaliteit.

    Overige badwaterbassins

    Dit kunnen zijn de peuterbaden of dompelbaden met koud water in een sauna. Het is een bassin waarin het water niet wordt gedesinfecteerd, dat geen zwemvijver is en dat niet na elke gebruiker wordt geleegd. Het kan een badwaterbassin zijn waarbij sprake is van een constante verversing van het water (doorstroomd badwaterbassin), circulatie van het water over een filter of stilstaand water. 

     

Meer informatie

Wilt u een badwaterbassin aanleggen, wijzigen of het aantal uitbreiden? Dan moet u voldoen aan de Omgevingswet, Besluit activiteit leefomgeving (Bal), hoofdstuk 15. Dit geldt voor openbare zwembaden en semi-openbare zwembaden (bijvoorbeeld in sauna’s, hotels, campings, medische baden enz.). U moet zich houden aan de regels voor de activiteit Gelegenheid bieden tot zwemmen en baden in een badwaterbassin. Het nieuwe bassin mag pas voor het eerst in gebruikt worden door zwemmers, als dit tenminste vier weken van tevoren is gemeld aan het bevoegd gezag, de RUD Utrecht. Doet u de vergunningcheck in het omgevingsloket, kies dan 'een zwembad of andere zwemlocatie exploiteren' of 'zwembad, bubbelbad of vijver aanleggen of vervangen'. 

Melden van de activiteit

Het is verboden de activiteit Gelegenheid bieden tot zwemmen en baden in een badwaterbassin te verrichten zonder  dit ten minste vier weken voor het begin ervan te melden aan het bevoegd gezag, de RUD Utrecht. Voor alle badwaterbassins, zoals die in hoofdstuk 15, afdeling 15.2 van het Bal worden onderscheiden, geldt een meldingsplicht. Dit zijn bassins:

  • waarin het water wordt gedesinfecteerd
  • bassins met eenmalig gebruik van water
  • overige bassins
  • zwemvijvers.

Vanwege de mogelijke risico’s voor de gezondheid die met zwemmen en baden samenhangen, moet het bevoegd gezag van tevoren worden ingelicht. Dan kan er voor er publiek komt zwemmen, een controle  worden uitgevoerd. Dan kan ook beoordeeld worden of er maatwerkvoorschriften nodig zijn. 

Stuur een mail met tenminste de volgende gegevens naar zwemwater@rudutrecht.nl

  • een omschrijving van de activiteit
  • de naam en het adres van degene die de activiteit verricht
  • het adres waarop de activiteit wordt verricht
  • de dagtekening
  • handtekening

Formulieren

Melding legionella zwembadwater

Melding doen
Formulier voor zwembadhouders om legionella te melden