“We kunnen een mooie rol spelen voor een gezondere leefomgeving”
Onze omgeving bepaalt voor een groot deel hoe gezond we zijn. Milieuproblemen als stank, lawaai en verontreiniging zijn slecht voor onze gezondheid. Vaak kunnen we hierover als omgevingsdienst niet veel meer zeggen dan: ‘Sorry, dit mag volgens de regels.’ Als het aan adviseur gezonde leefomgeving Lisanne ligt, komt hier dankzij de Omgevingswet een einde aan. Haar ambitie: overheden die samen uitdragen dat een gezonde leefomgeving belangrijker is dan voldoen aan regels. In 2024 zijn de seinen hiervoor op groen gezet.
Gezondheidsklachten
Het onderwerp ‘gezondheid’ is nieuw voor de RUD Utrecht. De invoering van de Omgevingswet – waarin een gezonde leefomgeving als maatschappelijk doel is vastgelegd – was aanleiding om hiermee aan de slag te gaan. Lisannes opdracht was dan ook: inventariseer wat de RUD hierin kan doen met vergunningverlening, toezicht, handhaving en advies (VTHA) voor inwoners en voor opdrachtgevers. “Gezondheid en milieu gaan goed samen. Daar kunnen we binnen de RUD een mooie rol in spelen.” Deze rol hangt onder andere samen met de milieuklachten. Inwoners melden klachten over bedrijven, bij zowel gemeenten als bij omgevingsdiensten ODRU en RUD.
Centraal registeren
Door samen te werken worden alle klachten met een relatie met gezondheid op dezelfde manier naar de juiste partijen doorverwezen. Lisanne: “Als pilot zijn we gestart met het centraal registreren van deze klachten. We werken ernaartoe om steeds meer één loket te worden. Zo willen we voorkomen dat inwoners bij iedereen moeten aankloppen. Dat geeft ook zicht op wat er in de regio gebeurt.” Deze centrale benadering van gezondheidsklachten door milieuproblemen is mogelijk dankzij goede samenwerking in de regio. “We hebben in 2024 diverse partijen samengebracht in concrete projecten: omgevingsdiensten, provincie, GGD, Natuur- en milieufederatie Utrecht. Het onderwerp is echt gaan leven, iedereen wil er graag voor gaan. Daar ben ik trots op.”
Inzicht in gezondheidsrisico's
Vooral de samenwerking tussen omgevingsdiensten en de GGD biedt kansen. “De GGD heeft vooral kennis over gezondheid, de omgevingsdiensten weten veel over milieu. Door meer kennis op te doen kunnen wij gezondheid integreren in onze processen voor vergunningverlening, toezicht en handhaving en advies. Dan worden de gezondheidsaspecten systematisch meegenomen in de besluitvorming en uitvoering. Door meer inzicht over waar gezondheidsrisico’s spelen, kunnen wij extra scherp zijn als we vergunningen verlenen bij een verhoogd gezondheidsrisico en gerichte toezichts- en handhavingsacties plannen. Daarnaast werken we eraan om gemeenten gericht te adviseren over deze gezondheidsrisico's.”
Grotere bijdrage aan gezonde omgeving
“In 2025 breiden we onze kennis uit aan de hand van specifieke casussen. Zo kunnen we met ons deskundige en integere werk én de goede samenwerking met betrokken partijen steeds meer bijdragen aan een omgeving waarin we nu en in de toekomst veilig en gezond kunnen wonen en werken.”