Natuurvriendelijk isoleren beschermt dieren

Verhaal

Om het milieu en de portemonnee te sparen worden steeds meer woningen geïsoleerd. Wanneer dit niet op een natuurvriendelijke manier gebeurt, komen vleermuizen en vogels in het gedrang. Zij raken hun verblijfplaats kwijt en kunnen opgesloten komen te zitten met een langzame dood tot gevolg. Natuurvriendelijk isoleren is noodzakelijk om vleermuizen en vogels te beschermen.

Wet beschermt planten en dieren

De Omgevingswet beschermt Nederlandse natuurgebieden en planten- en diersoorten. Zo voorkomen we dat ze uitsterven. Ontwikkelingsprojecten, groot en klein, hebben rekening te houden met de regels die we daar als land voor hebben opgesteld. RUD Utrecht controleert of deze regels worden nageleefd in de provincie Utrecht en grijpt in waar nodig.

Inwoners en bedrijven hebben zorgplicht

“Een wet staat niet altijd strak omschreven”, aldus Christoph, toezichthouder bij RUD Utrecht. “De wet zegt niet letterlijk dat je ecologisch onderzoek (onderzoek naar planten en dieren) moet doen voordat je gaat isoleren. De wet zegt wel dat je eerst moet onderzoeken of er beschermde soorten voorkomen op locatie, wanneer je een activiteit gaat doen die mogelijk gevolgen heeft voor wilde planten en dieren. Als je weet dat een activiteit negatieve gevolgen kan hebben voor de natuur, moet je maatregelen nemen om die gevolgen te voorkomen. Deze ‘specifieke zorgplicht’ geldt voor iedereen.”

Beschermde soorten in gebouwen

Alle vleermuissoorten in Nederland zijn beschermd. Zo ook mussen en zwaluwen. Deze dieren mogen niet opzettelijk gedood of verstoord worden. Het is ook verboden om hun rustplaatsen of voortplantingsplaatsen te vernielen. Een aantal vleermuissoorten verblijft graag in de spouw of onder daken van woningen. Onder daken nestelen ook veel vogels. Voor het isoleren van een spouw of dak moet je daarom laten onderzoeken of deze dieren aanwezig zijn.

Uitgebreid onderzoek spouwmuur nodig

De Raad van State heeft in 2023 een uitspraak gedaan over ecologisch onderzoek voorafgaand aan spouwmuurisolatie. Deze uitspraak houdt in dat het onvoldoende is om aanwezigheid van vleermuizen uit te sluiten door een ronde te lopen om het gebouw of door eenmalig met een camera in de spouwmuren te kijken. Vleermuizen zijn klein en leven ’s nachts. Ze zijn makkelijk over het hoofd te zien. Omdat vleermuizen gedurende het jaar verschillende verblijfplaatsen hebben en deze verblijfplaatsen beschermd zijn, is volgens de Raad van State gedurende een heel jaar ecologisch onderzoek nodig.

Botsende belangen

“De uitspraak van de Raad van State heeft gevolgen voor isolatiebedrijven. Hier botst het belang van natuurbescherming met het belang van de isolatiesector. Isoleren is daarnaast belangrijk om een grote bedreiging van plant en dier tegen te gaan: klimaatverandering. Daar wringt de schoen. We willen vleermuizen beschermen en we willen spouwmuren isoleren om klimaatverandering tegen te gaan.”